Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Lammert van Dijk tijdens de tweede termijn van de Algemene Beschouwingen op de begroting van 2015.
Voorzitter,
De afvalstoffenheffing kwam nogal eens naar voren in de voorgaande discussie. De stijging van de lasten met 10% ten opzichte van vorig jaar zit velen niet lekker. En ik moet zeggen, dat geldt eigenlijk ook voor ons. We vinden het ronduit belachelijk dat we geld moeten betalen voor het afstaan van zoveel waardevolle grondstoffen en zien dat liever anders. We realiseren ons echter dat het op dit moment nog niet anders kan. We hebben een forse achterstand op dit terrein. We zitten met ons achterste op een enorme hoeveelheid grondstoffen, maar in plaats van dat we daar iets nuttigs mee doen, gooien we het gewoon weg. Dat is uitermate dom. Een betere grondstofscheiding en -verwerking is nodig. Dat is beter voor de aarde, beter voor de werkgelegenheid en – ach laat ik het ook eens roepen – beter voor de portemonnee. Dat vereist een investering op de korte termijn, maar het levert al snel resultaat op. We moeten van afvalstoffenheffing naar grondstoffenopbrengst.
Wat we overigens niet moeten vergeten is dat de afvalstoffenheffing hoog is mede dankzij het feit dat zaken organisatorisch niet goed op de rit zaten bij Avalex en daar pas in een laat stadium op werd gereageerd. Tekorten van 2010 en 2011 van maar liefst € 3,5 miljoen werden ten laste van het eigen vermogen gebracht, een eigen vermogen dat al vrijwel nihil was.
De organisatorische problemen zijn, zoals bij zoveel organisaties, denk ik voor een belangrijk deel toe te schrijven aan het niet voldoende aandacht besteden aan essentiële elementen van de bedrijfsvoering. Het bestuur heeft op belangrijke momenten zitten pitten of heeft gedacht ‘het zal wel goed zijn’. En laten we wel wezen, het besturen van dit soort Gemeenschappelijke Regelingen moet gebeuren naast het gewone wethouderswerk en eerlijk is eerlijk: je kunt met z’n vieren nu eenmaal niet alles in de gaten houden.
Mensen hebben het druk en het wordt steeds drukker. Het lijkt wel of iedereen zich een slag in de rondte werkt en niet meer voldoende tijd heeft om zaken met liefde, rust en aandacht te doen. Dat geldt althans voor een deel van de mensen. Een ander deel staat langs de kant. Dat is niet omdat ze het niet willen of niet zouden kunnen, maar omdat ze de kans niet krijgen. Ze zijn te oud of ze hebben niet genoeg ervaring, ze zijn te duur of niet goed opgeleid of hebben een handicap.
We hebben allemaal in de krant kunnen lezen deze week dat we in de zorg meer handen aan het bed willen, maar de kosten van de zorg mogen niet oplopen. Gezondheid vinden we het belangrijkste dat er is, althans – misschien beter gezegd – gezondheidszorg vinden we het belangrijkste dat er is, maar als de premies voor die zorg omhoog gaan, is het huis te klein. Daarom investeren we niet in meer personeel, maar accepteren we een zorgniveau dat we eigenlijk niet willen accepteren en steken we ons geld in werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen. Van de mensen die in de bijstand zitten eisen we vervolgens een tegenprestatie. Binnenkort mogen we als raad ons hoofd buigen over dat soort tegenprestaties en moeten we ons afvragen hoe we een zinvolle tegenprestatie gaan organiseren zonder dat dat ten koste gaat van reguliere banen. Als er iemand is die me van dat systeem de logica kan uitleggen: heel graag, want ik ben het spoor al lang bijster.
Ondertussen blijven we die gezondheid natuurlijk het meest belangrijk vinden. Leerlingen van de Rijswijkse middelbare scholen mogen elk jaar (komende donderdag is dat weer het geval) in deze zaal vergaderen en enkele thema’s van de afgelopen jaren waren ‘gezonde voeding’ en ‘meer bewegen’. Raadsleden mochten leerlingen begeleiden bij het presenteren van hun plannen. En iedereen kan verzinnen wat die plannen inhouden, want we weten allemaal dat we vaker de fiets moeten pakken, minder vet, minder suikers en minder zout, maar vooral veel minder moeten eten, met uitzondering van fruit en groente. De fairtrade voedingsvezels moet je natuurlijk nooit vergeten! Dat is dat spul waar al die GroenLinksers zo héérlijk van gaan dromen, van een betere wereld en zo.
We weten het allemaal, maar we doen het niet en als we een paar centen kunnen verdienen aan de bouw van een nieuwe fastfoodketen, al sterft het er van, dan faciliteren we dat toch maar weer. En we steken ons geld daarom bijvoorbeeld niet meer in schoolzwemmen voor kinderen, maar accepteren liever het exploitatietekort van het gemeentelijk zwembad, tenzij we dat kunnen verpatsen aan een commerciële uitbater die een deel van het personeel er uit moet gooien om de exploitatie rond te krijgen, maar die desondanks hetzelfde niveau van dienstverlening zal bieden. Dat kun je namelijk gewoon aan de markt overlaten. Dat is altijd zo’n enorme geruststelling. Ja hoor: we vinden gezondheid het allerbelangrijkst en de dromers zitten bij GroenLinks, dat is wel duidelijk.
Maar goed, het valt allemaal in het niet bij de echte problemen waar we in Rijswijk voor staan, althans in de visie van enkelen onder ons. Want onder het kopje ‘toestroom immigranten’ stelde de heer Braam in zijn eerste termijn ‘dat de zorgen over de crisis, getuige de aanhoudende leegstand in de Plaspoelpolder en de Bogaard, in het niet valt bij een dreiging van de islam’. ‘Want de islamiet staat voor de poorten van het vrije westen’, aldus de heer Braam, en hij spreekt zijn zorgen uit over de dreigende radicalisering en het feit dat Rijswijkers nog langer moeten wachten op een huurwoning en dat scholen een toestroom van immigranten moeten verwerken. Zijn oproep aan het College is om de regering te laten weten dat Rijswijk geen prijs meer stelt op asielzoekers.
Als ik dat soort teksten hoor, komen er bij mij altijd wat vragen naar boven.
1. Als we geen immigranten meer willen, geldt dat dan tevens voor mensen die bij het EPO willen werken? Het is mij opgevallen dat daar nog wel eens een immigrant werkzaam is en wie weet bevindt er zich onder hen wel een of meerdere islamieten. Gaan we dan het EPO ook aanschrijven? Als de dreigende islamisering belangijker is dan de leegstand in de Plaspoelpolder zou dat eigenlijk wel moeten, toch? En geldt het tevens voor andere internationale bedrijven?
2. Eén van de belangrijke kenmerken van het vrije westen is de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging. Gaan we daaraan tornen?
3. Wat zeggen we tegen een asielzoeker die hier zijn toevlucht zoekt en op de vlucht is voor IS? Is hij welkom of is hij niet welkom in Rijswijk? Hij maakt aanspraak op zijn recht op leven of wil ontkomen aan foltering, nog een paar van die fundamentele rechten van het vrije westen, maar gaan we hem dat ontzeggen? En maakt het daarbij uit of hij Christen of Islamiet is?
4. Moet een Rijswijker met een sociale huurwoning bij de gemeente gaan melden dat hij zich tot de Islam heeft bekeerd? Moet hij de huurwoning dan uit om plaats te maken voor een 'echte' Rijswijker?
Voorzitter, het recht op vrijheid en veiligheid is eveneens zo’n fundamenteel recht in ons vrije westen, net als de godsdienstvrijheid, de vrijheid van meningsuiting en het recht gevrijwaard te blijven van discriminatie. Wat me zo verbaast in dit soort retoriek is dat er niets in terugkomt van vrijheid en veiligheid van anderen. Vechten voor eigen vrijheden en verworvenheden is gemakkelijk. Dat gaat ons van nature wel goed af. Maar vrijheid is wederkerig, de essentie van vrijheid is dat het gevecht voor vrijheid de vrijheden en verworvenheden van anderen omvat, ook wanneer ze niet jouw levensovertuiging delen en ook wanneer dat een inspanning of opoffering in financiële zin of anderszins met zich brengt. Dat is waar het bij iedere vorm van fundamentalisme misgaat.
Dat is waarom we nog niet zo lang geleden met zijn allen in Park Hofrust waren en stilstonden bij de grove schendingen van onze vrijheden in het recente verleden en de vele slachtoffers die daarvan het gevolg waren. Daarvan hebben we met zijn allen gezegd: dat nooit meer!
En voorzitter: belofte maakt schuld, en we houden iedereen die daar aanwezig was graag aan die belofte.
Gerelateerde content