Voorzitter,
“Deze tijd vraagt om creatieve ideeën en oplossingen.” Als GroenLinks fractie hebben we drie moties en drie amendementen aangeleverd.
Als eerste, samen met PvdA, de motie “30 als uitgangspunt, 50 alleen wanneer veilig” die, in navolging van de recent door de Tweede Kamer aangenomen motie en al door het Rijk ondersteund, het college verzoekt: een limiet van 30 km/u in Rijswijk als uitgangspunt te nemen en te onderzoeken waar en op welke termijn dit zou kunnen en hoe meer straten in RijswijkBuiten als woonerf kunnen worden ingericht.
Verder hebben we, samen met Rijswijks Belang en PvdA, een motie om de gemeente grip te laten krijgen op het energieverbruik. Daarin verzoeken we het college: om het Rijswijkse energieverbruik in kaart te brengen en jaarlijks een energiebegroting op te stellen. Want energie besparen gaat makkelijker als je weet hoe veel je verbruikt.
En de derde en laatste motie ‘Maaltijden bezorgen zonder zorgen’ met het verzoek aan het college om: de mogelijkheden te onderzoeken om in Rijswijk samen met ondernemers, aansluitend bij bijv. de gemeente Den Haag, herbruikbare verpakkingen in de afhaal- en maaltijdbezorging te stimuleren. Om zo minder afval te produceren.
Alle drie de moties verzoeken het college de raad te informeren over de voortgang.
Voorafgaand aan deze vergadering hebben we, samen met de PvdA, drie amendementen ingediend. Allereerst om de dekking van het niet 100% kostendekkend zijn van de afvalstoffenheffing te vinden in het op het oude niveau terugbrengen van het percentage van de WOZ-waarde van de ozb. Het compromisamendement van de coalitiepartijen, dat we na indiening via iBabs ontvingen, kunnen we waarderen, maar legt nog steeds onevenredig hoge lasten bij de zwakste schouders.
Het ophalen van grofvuil apart in rekening brengen, is voor dat kleine onderdeel wel te verdedigen als ‘de vervuiler betaalt’. Eerder begrepen we van de wethouder milieu namelijk dat bij wegbrengen naar het afvalbrengstation grofvuil wel kan worden gescheiden en dat bij ophalen aan huis dat niet gebeurt. En ook een stukje doorbelasting van de afvalstoffen aan eigenaren van niet-woningen is wat onze fractie betreft te verdedigen. Dus wat GroenLinks betreft combineren we de twee amendementen tot een geheel.
Hopelijk baant de discussie die nu is ontstaan rond de afvalstoffenheffing de weg vrij naar diftar, betalen voor je restafval, waardoor we van afvalstoffenheffing naar grondstoffenopbrengst kunnen gaan.
In eerste termijn gaven we een aantal voorbeelden van net vastgesteld beleid waarop het college direct bezuinigt. Een daarvan is het participatiebeleid. De hartenkreet die sprak uit de beantwoording van de raadsvragen, beantwoorden we hierbij met het amendement om de bezuiniging op het participatiebeleid te schrappen. Voor de financiële positie van de gemeente Rijswijk is het niet noodzakelijk om deze bezuiniging door te voeren, terwijl het effect op de uitvoering van het participatiebeleid groot is.
De invoering van de nieuwe omgevingswet is weliswaar uitgesteld, maar participatie is er hoe dan ook een belangrijk onderdeel van. Zonder een goed participatieplan is de gemeente niet klaar voor de nieuwe wet. Hoe denkt het college dat te gaan opvangen?
En, college, coalitie, raad, neem die stelpost jeugd nou eens op. Het kan en mag, andere gemeenten doen het ook, het komt als de grootste post op het sociaal domein uit uw proces van ‘transparant begroten’. Wat wilt u nog meer?
“Laten we proberen samen te komen tot een breed gedeelde en gedragen visie. Dat is wat de samenleving in deze tijd van ons verlangt.” Dat waren de woorden waarmee de eerste termijn afsloten.
Voorzitter, bij het zien van de ingediende amendementen en de nog in te dienen moties, vroegen we ons af wat we hier vanavond nog doen. De uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen is nog niet in kannen en kruiken, maar de uitslag van vanavond lijkt al wel vast te staan. De geforceerde eensgezindheid van de coalitie, maakt dat ze wel voorbij gaan aan de rest van de raad. In een zo groot mogelijk draagvlak voor te nemen besluiten, lijkt deze ouderwets handelende coalitie niet geïnteresseerd. Het open vizier is dichtgetimmerd. Waar het coalitieakkoord spreekt van “Samen zijn we Rijswijk!” houdt dat samen blijkbaar niet meer in dan de vijf partijen zelf. De coalitie staat vanavond alleen schouder aan schouder met elkaar in de verdedigingsmuur die blijkbaar nodig is om de boel bij elkaar te houden. In voorbereiding op deze vergadering hadden we graag een uitgestoken hand gezien, zoals we die zelf wel hebben geboden.
De amendementen van de coalitiepartijen schrappen ruim een half miljoen per jaar van de door het college voorgestelde bezuinigingen. De alternatieve dekking hiervan is op z’n zachtst gezegd mager te noemen. Gericht op wensdenken (economisch beleid), feitelijk onjuist (vergunningparkeren) of ontbrekend (handhaving vanaf 2022).
Over het verhogen van de tarieven voor de tweede en volgende parkeervergunning had de wethouder mobiliteit een goede bijdrage in het forum vorige week dinsdag. Ruimtegebruik, parkeerdruk, lastenverdeling, allemaal redenen om tariefsdifferentiatie in te willen voeren. Helaas hebben de coalitiepartijen er niets van aangetrokken en schrappen met een amendement deze maatregel in 2021. Terwijl juist nu, bij het vasttellen van de verordening voor de gemeentelijke belastingen en heffingen, het meest logische moment is om de parkeertarieven aan te passen.
Van de brede mobiliteitsreserve blijft zo weinig meer over. Zeker gezien ook de dekking voor het in stand houden van de uitgaven aan handhaving voor komend jaar. We verbazen ons over dat de coalitiepartijen voorstellen niet te bezuinigen op handhaving, maar wel op participatie en communicatie. Handhaving is en blijft een sluitstuk. Dus beter investeren in sociale cohesie en duidelijke communicatie en als dat allemaal niet werkt, kun je gaan handhaven.
De wethouder jeugd en WMO vroeg in eerste termijn om een akkoord op de opdracht geformuleerd in het betreffende actieplan. Dat doen we hierbij, maar wel met de volgende twee kanttekeningen:
- Voorkomen is beter dan genezen. Neem daarom de gevolgen voor vroegsignalering en preventie mee, mocht u inderdaad onderzoek gaan doen naar korten van subsidies in het sociaal domein en/of afbouw van openeinderegelingen. Van dergelijke regelingen zijn wij geen voorstander en nemen, in tegenstelling tot dhr. Van der Meij in zijn eerste termijn, het oplopen van wachtlijsten niet voor lief.
- Voorkomen vraagt een integrale aanpak. Maar maak de aanpak dan ook echt integraal en vergeet daarbij de sport niet. Sportverenigingen zijn een vindplaats en kunnen bovendien een deel van de oplossing zijn. Investeer daarom niet alleen in professionals maar ook in vrijwilligers, bijvoorbeeld op de sportverenigingen.
Voorzitter, de minder kapitaalkrachtigen krijgen het zwaar in Rijswijk. College en coalitie bezuinigen op functies die juist voor deze mensen zo belangrijk zijn, leggen naar verhouding hogere lasten bij hen neer en zetten een streep door alle nieuwe sociale woningbouw.
Wel willen we een lans breken voor de wethouder minimabeleid. De kracht waarmee zij in eerste termijn opkwam voor de minima, zien we nog te weinig bij deze coalitie.
En de wethouder energietransitie kan nog wat leren van hoe ze opkomt voor de belangen van haar portefeuille. Want tot nu toe laat hij niet blijken energie te hebben voor deze thematiek. Een gevoel van urgentie lijkt hem vreemd. “Niets doen om klimaatverandering te voorkomen is veel duurder dan investeren in klimaatbeleid”; dat zou hem toch moeten aanspreken.
“Zorg ervoor om duurzaamheid echt verweven te laten zijn met alle beleidsterreinen”, zo gaven we aan in eerste termijn. “Maak het een automatisme in het handelen van de gemeente om bij alle beslissingen de drie elementen van duurzaamheid people, planet, prosperity (mens, milieu en welvaart) terug te laten komen. Om stappen te zetten richting een circulaire economie.” Helaas hebben we andere partijen er niet of nauwelijks over horen spreken en de wethouder duurzaamheid bleef ook stil op dit onderdeel. Graag een reactie.
De weg om tot het Huis van de Stad te komen is niet gemakkelijk; maar noodzakelijk om smoel te kunnen geven aan de Rijswijkse identiteit. We hebben sinds de gemeenteraadsverkiezingen zelfs een astbestspecialist in de fractie en dat is al zeer nuttig gebleken in dit dossier. Volgende week komen we er in de ingelaste raadsvergadering verder op terug. Constructief kritisch.
Zo ook bij de brede welzijnsnota. De aangepaste versie daarvan zal in het forum daarna op de agenda komen te staan. We hebben als fractie veel input geleverd over wat we wél willen. In hoeverre het college, de wethouder welzijn, dit heeft opgepakt zullen we dan kunnen bespreken. Welzijn, dat is, zeker in deze tijden, belangrijk.
Voorzitter, GroenLinks is zich ervan bewust dat we in bijzondere tijden leven en dat dit om keuzes vraagt. Maar er zijn andere keuzes te maken dan dit college en deze coalitie voorstelt. Keuzes voor een duurzame, meer sociale en rechtvaardige samenleving.