Laat verantwoord aandeelhouderschap zien, ga voor de beste bieder die een duurzame missie garandeert en investeer de opbrengst in verduurzaming van de Rijswijkse energievoorziening. De inbreng van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts bij de bespreking van het raadsvoorstel 'Publiek belang Eneco - afbouwen of behouden' tijdens de raadsvergadering gisterenavond.
Voorzitter, het voorliggende voorstel is een voorstel waar maar weinig van ons echt op zaten te wachten. In het forum zagen we niet alleen collega-raadsleden, maar ook de verantwoordelijk wethouder, met dit dossier worstelen. De recent geforceerde splitsing van Eneco in een netwerk- en energiebedrijf en het voornemen van een grote meerderheid van de aandeelhouders om tot verkoop over te gaan, heeft er uiteindelijk toch in geresulteerd dat het principebesluit tot het afbouwen van het aandelenbelang in Eneco vanavond aan ons voorligt.
In de overwegingen staat wat GroenLinks betreft verantwoord aandeelhouderschap voorop.
Eneco is, van de vijf grootste energieleveranciers van Nederland, de meest duurzame. Die duurzame koers heeft mede kunnen ontstaan doordat de aandelen in het bezit zijn van 53 gemeenten. Omdat de gemeenten niet gericht zijn op korte termijn winstmaximalisatie is Eneco een innovatieve en duurzame marktleider. Met haar aandelen draagt Rijswijk daar maatschappelijk aan bij.
GroenLinks wil niet dat die duurzame missie van Eneco in gevaar komt. Er is al zo weinig hernieuwbare energie in Nederland, terwijl het afremmen van klimaatverandering een van de grootste opgaven is van deze tijd. Strenge voorwaarden zijn nodig om te voorkomen dat een fossiele energiereus de aandelen opkoopt en Eneco dwingt te stoppen met het plaatsen van windmolens en zonnepanelen. Of dat een buitenlandse durfinvesteerder het bedrijf in stukjes knipt, met schulden overlaad en weer doorverkoopt.
Een eventuele verkoop zal daarom niet gericht moeten zijn op het binnenhalen van de hoogste prijs. Van een eventuele nieuwe eigenaar eisen we dat die garanties afgeeft dat Eneco zich volledig zal blijven inzetten op de ontwikkeling van duurzame energie en de investeringen daarin minimaal op het huidige peil houdt en liever nog verder opvoert.
Daarbij is het belangrijk dat de beoogde nieuwe eigenaar zelf al een eigen duurzame bedrijfsstrategie heeft. Verkoop aan een Russisch gasbedrijf of een Arabische oliemaatschappij sluiten we bij voorbaat uit, want die zijn niet geloofwaardig als duurzame partner. Daarnaast is Eneco een belangrijke werkgever in onze regio. Daarom is het ook van belang dat er bindende afspraken worden gemaakt over het behoud van banen. Kan de wethouder toezeggen bij een eventuele verkoop dat deze voorwaarden zullen worden gesteld?
Rijswijk ontvangt elk jaar € 890.000 euro aan dividend van het energiebedrijf en dat zouden we nog vele jaren kunnen doen als we aandeelhouder blijven. De opbrengst van een eventuele verkoop kan tegen vallen waardoor we veel van de opbrengst al kwijt kunnen zijn om het verlies aan dividend op te vangen. We voelen er weinig voor dat een eventuele verkoop een gat in de begroting slaat. Ook in het kader van verantwoord treasurybeleid zijn we daarom in beginsel voor behoud van de aandelen.
Maar als we de aandelen niet behouden en de verwachting uitkomt dat een eventuele aandelenemissie miljoenen oplevert, dan moeten we onszelf wel de voorwaarde opleggen dat die opbrengst volledig ten goede komt van verduurzaming van onze gemeente. Er zijn bijvoorbeeld grote investeringen nodig om zo snel mogelijk alle huizen aardgasloos te maken en een gemeentelijk fonds kan bij een dergelijke stadsvernieuwing helpen. Graag van de wethouder een toezegging hierop.
Mochten we vanavond het principebesluit nemen om het aandelenbelang in Eneco af te bouwen, dan zal bij een concreet bod, zo lezen we in het raadsvoorstel, om een definitief besluit worden gevraagd. Graag zouden we zien dat het college de raad eerst en tijdig informeert over een concreet bod en welke partij dat bod heeft gedaan; voordat het definitieve besluit wordt genomen. Ook hierop zouden we een toezegging van de wethouder willen.
Samenvattend: laat verantwoord aandeelhouderschap zien en ga niet voor de hoogste bieder, maar voor de beste bieder die een duurzame missie garandeert. En investeer de opbrengst in verduurzaming van de Rijswijkse energievoorziening. Anders kunnen we de aandelen beter behouden.