Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts tijdens de Algemene Beschouwingen op de begroting van 2019.
Voorzitter,
‘Verandering begint hier’, met die slogan ging GroenLinks als kleine partij de verkiezingen in. Verandering is er zeker gekomen, niet alleen voor onze partij, maar voor vele anderen in deze raad. Een bijna geheel nieuwe lichting is aangetreden, hoewel sommige oudgedienden niet ver weg lijken te zijn.
Veranderen is wat onze gemeente de komende jaren sowieso gaat doen. Al jaren neemt het aantal inwoners in Rijswijk fors toe en naar verwachting blijft deze groei de komende tijd aanhouden. Dat heeft effecten op de hele stad. Ruimte is een schaars goed in onze gemeente. We zullen de ruimte díe we hebben efficiënter moeten gebruiken en zorgvuldig moeten afwegen hoe we haar willen benutten. Want elke vrije ruimte kun je maar één keer uitgeven.
Willen we onze gemeente leefbaar houden, dan zullen we de groei van het aantal inwoners op een toekomstbestendige duurzame manier moeten faciliteren. En daarbij telkens realiseren wat de effecten zijn op zaken als gezondheid, luchtkwaliteit, groen, sociale samenhang, de opbouw van de wijken en onze woonomgeving, nu en in de toekomst.
Vorige week werd bekend dat de schade door natuurrampen wereldwijd in tien jaar tijd is verdubbeld tot 295 miljard euro per jaar; een record. En het was zover we weten/meten niet eerder zo warm als afgelopen zomer. “Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve ondervindt, en de laatste die er nog iets aan kan doen.” Duurzaamheid is niet iets extra’s. We hebben het nodig om ook in de jaren die komen gaan in Rijswijk te kunnen leven. Het is van levensbelang dat we nu investeren in de energietransitie, in ecologie en natuur, in de samenleving, in sociale en fysieke veiligheid, in de jeugd, in de toekomst van Rijswijk. Daar is in de voorliggende begroting budget voor opgenomen. Een positieve ontwikkeling, want om doelen te behalen is het tijdig reserveren van middelen van het grootste belang.
Om de doelen voor een leefbare en toekomstbestendige stad - in 2030 voldoen aan de luchtkwaliteitsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie, in 2040 energieneutraal en in 2050 een circulaire economie - te behalen “moeten we wel nu beginnen, als gemeente zelf het goede voorbeeld geven en samen met mensen in de uitvoering aan de slag gaan”, zo gaven we in het kaderdebat aan. Dat proces is nu in gang gezet. Zo gaat Rijswijk vanaf volgend jaar aan de slag met de uitvoering van het luchtkwaliteitsplan. De verandering hangt hierbij letterlijk en figuurlijk in de lucht.
Verandering kan niet vanuit het gemeentehuis alleen komen. Rijswijk maken we samen. Als GroenLinks staan we ervoor om in samenwerking en verbinding met de raad, ambtenaren, partners en organisaties in de stad, bedrijven, ondernemers en natuurlijk de inwoners van Rijswijk onze gemeente socialer, duurzamer, groener en opener te maken.
Ga met elkaar in gesprek. Besef daarbij dat niet iedereen dezelfde woorden gebruikt. Om als gemeente verschillende groepen te bereiken, zul je verschillende vormen van participatie moeten toepassen en combineren. Durf als politiek ruimte te geven aan inwoners en organisaties. Er zijn zo veel mooie initiatieven in de samenleving. Laten we die faciliteren en waar nodig ondersteunen en maak daarbij gezamenlijk heldere afspraken. Belangrijk is dat vooraf duidelijk is waar mensen wel en geen invloed op hebben.
In een tijdperk waarin sociale media een prominente rol spelen ontstaan verbindingen die snelle reacties uitlokken. Het is voor velen verleidelijk om bij elke pling van zich te laten horen. De pling-politiek: bij ieder bericht komen we direct in actie. Dat zorgt voor onrust bij jezelf, bij je omgeving en in onze gemeente. Als we bij iedere pling er gelijk op duiken, wat stellen besluiten die we hier nemen dan nog voor? Dan brengen we de consistentie van de besluitvorming in gevaar. We lopen het risico dat we geen oog meer hebben voor het grotere beeld en dat de langere termijn niet de aandacht krijgt die het nodig heeft. Een houding ‘Ik wil alles en wel nu.’ levert uiteindelijk weinig op. Benader Rijswijk en de politiek met een constructieve open blik. Gun jezelf en anderen de tijd en laat de teugels soms wat vieren, want dat geeft ruimte om harder te lopen.
Laat de winst op korte termijn niet leidend zijn, maar het gemeenschappelijk belang op de lange termijn. Kijk je alleen naar de effecten voor de portemonnee op korte termijn, dan doe je Rijswijk tekort. Zorg voor een duurzaam financieel beleid. Durf te investeren, in Rijswijk, in de stad, in de mensen, in de samenleving, in dat wat van waarde is. Met slimme duurzame investeringen aan de voorkant is een veel bescheidener bedrag gemoeid dan als het eenmaal misgaat. Dat geldt voor stad en dat geldt voor samenleving.
Houdt oog voor de mensen die het wat minder getroffen hebben om wat voor reden dan ook. Mensen die het op ‘eigen kracht’ tijdelijk of langdurig niet gaan redden verdienen onze aandacht. Regels en maatregelen staan in dienst van de mens, van het individu, van de samenleving in plaats van andersom. Niet alles is in cijfers te vatten. Bij ieder dossier geldt dat het om mensen gaat. Een kind dat hulp nodig heeft, hoort niet op een wachtlijst. Ondersteuning is nodig voor kwetsbare inwoners. Eenzame ouderen verdienen aandacht. Om mensen verantwoordelijk te doen voelen, is zelfredzaamheid waar mogelijk en solidariteit waar noodzakelijk - ongeacht afkomst, huidskleur, gender, leeftijd of geloofsovertuiging - van groot belang. Zo laat je iemand weten dat die ertoe doet.
Het minder vanuit instellingen en meer thuis moeten organiseren van zorg en ondersteuning vraagt meer van de omgeving en de samenleving. Houdt hier rekening mee bij de inrichting van de openbare ruimte en creëer sociale en fysieke veiligheid. Geef kinderen ruimte om te spelen, zorg voor plekken waar je elkaar kan ontmoeten, neem drempels weg voor mensen.
Laat Rijswijk een kleurrijke gemeente zijn waar je jezelf kan zijn en ontplooien. Sport en kunst en cultuur dragen daaraan bij, verrijken het leven en zorgen voor verbinding. Ze stimuleren het improvisatievermogen en de creativiteit van mensen. Laat kunst en cultuur bereikbaar zijn voor alle Rijswijkers, zowel op scholen als daarbuiten, onafhankelijk van iemands inkomen. Zo kan verandering hier beginnen en kunnen we er samen voor zorgen dat Rijswijk een fijne plek is en blijft om te wonen, voor iedereen.