Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marloes Borsboom tijdens de tweede termijn van de Algemene Beschouwingen op de begroting van 2014.

Voorzitter!

De fractie van GroenLinks begon haar eerste termijn met:
"Ze namen een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was."

En eerlijk gezegd is dat ook het gevoel wat de fractie van GroenLinks overhield na beëindiging van de eerste termijn. Na avonden te hebben geploeterd op, en volgens een zeer betrokken inwoner, een wellicht wat filosofische beschouwing, werd er door het college zeer sec geantwoord; zielloos en visieloos werden door ambtenaren voorbereidde antwoorden één voor één door de wethouders opgelepeld. Niet alleen visieloos, maar ook alles wat krom is werd recht gepraat. Hoe zit het met de oudere dames na deze twee avonden vraag ik mij af en hun vertrouwen in de politiek of –in hun geval- het gebrek daaraan? En het vasthouden van vertrouwen in de politiek van mensen die dat nog wel hebben?

Dat het college in haar beantwoording hiermee de boot gemist heeft, kan met een paar voorbeelden bekrachtigd worden:

  • Als de fractie van GroenLinks betoogt dat alles wat in plannen binnen projecten niet is meegenomen in de grondexploitaties of hangt op voorzieningen die pas gerealiseerd kunnen worden na een positief resultaat op de grondexploitatie, dan houdt het college de raad en haar inwoners een worst voor. De plannen, genoemd zijn in de eerste termijn voorzieningen zoals de brede school en de fietstunnel in Rijswijk Buiten, hangen op iets wat nooit toegezegd kan worden, en waar nooit enig geld voor gereserveerd is. Om nog maar te zwijgen over het mogelijke behoud van de volkstuinen, waarvoor nooit een aparte fasering voor ingewilligd is waarmee ze uiteindelijk in deze economische crisis behouden hadden kunnen worden. En als de kritische kiezers goed volgen hoe het verloop van grondexploitaties is, dan weet de kiezer ook, dat als iets nooit toegezegd kan worden, mede omdat het op een toch al krappe grondexploitatie hangt, het dan ook nooit zal komen. En natuurlijk kan dan de bal weer bij de raad neergelegd worden, want zij kan in de toekomst altijd anders beslissen. Maar nooit meer herzien in al genomen stappen, die resulteren in halve plannen, andere woningen en woonsegmenten dan voorzien, verdwenen volkstuinen, en een zandbak die ontstaan is op Eikelenburg, is ridicuul.
  • Waar het college in haar beantwoording helemaal niet op ingegaan is, is het uiteenzetten van een visie op de naast elkaar bestaande bouwplannen en de concurrentiepositie die daaraan aan ten grondslag ligt. Zou dit komen omdat hier geen eenduidige vraag aan ten grondslag ligt die niet met één antwoord te benoemen is. GroenLinks heeft aangegeven liever voor één compleet duurzaam bouwplan te kiezen dan voor diverse elkaar beconcurrerende bouwplannen. Dit houdt natuurlijk ook verband met het eerste punt, het versterkt de idee dat er geen geld meer is voor voorzieningen en dat de grondexploitaties moeilijk rond te krijgen zijn met alle risico’s van dien voor andere beleidsterreinen.
  • In het verlengde hiervan staan ook de vragen open van bouwplannen die totaal niet door omwonenden gedragen worden, maar die in een bepaalde, minst aantrekkelijke vorm opgeleverd moeten worden, omdat een plan pas dan geld oplevert. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Geestbrugkade. Waarom gaat het college niet in op zulke verstrekkende onomkeerbare gevolgen en plannen waarvan nut en noodzaak niet zijn aangetoond (behalve dan voor de projectontwikkelaar).
  • En hoe zit het met het betrekken van inwoners en het versterken van allerlei initiatieven die benoembaar zijn ontstaan in Rijswijk. Hoe zorgt de gemeente voor verbinding en hoe flexibel en creatief is de gemeente om in te spelen en te reageren op de beweeglijkheid van die omgeving. Een omgeving die al een nieuwe samenleving aan het creëren is waar de gemeente hard achteraan loopt in plaats van in meedoet en faciliterend is in dit proces.

Juist in het kader van de komende decentralisatieplannen is om visie en ambitie gevraagd waarin plannen ontwikkeld worden, die volledig uitgevoerd kunnen worden, zonder ongebreidelde marktwerking, die er al te veel toe geleid dat belangrijke keuzes niet meer worden gemaakt, alle ruimte te geven. Het moge duidelijk zijn dat de fractie van GroenLinks niet overtuigd is, mede gezien de bakken met geld die weglekken gezien de ontwikkelingen binnen Avalex en de GGD, van visieontwikkelingen, het tegengaan van marktwerking op dat vlak en de controle op die rekeningen, mede gezien het wegvallen van de Rekenkamercommissie die al sinds begin 2011 niet meer actief is en een slapend bestaan leidt!
GroenLinks heeft daarom de volgende motie voorbereid:

"Grip op decentralisaties"

De Gemeenteraad van Rijswijk in vergadering bijeen op 12 november 2013

Overwegende:

  • dat gemeenten binnen afzienbare tijd in het kader van decentralisaties belangrijke en omvangrijke taken toebedeeld krijgen op het gebied van werk, langdurige zorg en jeugdzorg;
  • dat de uitvoering van deze taken gepaard gaat met de beschikking en aanwending van zeer aanzienlijke financiële middelen;
  • dat onduidelijk is hoe de controle op de uitvoering van deze taken en in het bijzonder de besteding van de financiële middelen dient plaats te vinden;
  • dat de gemeenteraad hierin een belangrijke controlerende taak heeft;
  • dat de rekenkamercommissie van de gemeente Rijswijk hierin wellicht een belangrijke rol betekenis zou kunnen spelen, zeker in de aanloopperiode van de decentralisaties;
  • dat de rekenkamercommissie van de gemeente Rijswijk sinds begin 2011 niet meer actief is en een slapend bestaan leidt;
  • dat weliswaar op 13 december 2011 een nieuwe verordening op de rekenkamercommissie is vastgesteld door de gemeenteraad, maar dat benoeming van leden van die commissie tot op heden niet heeft plaatsgevonden.

Besluit:

Het college van Burgemeester en Wethouders te verzoeken om voor 1 april 2014 de gemeenteraad een plan van aanpak te presenteren waarin is uitgewerkt:
1.    op welke wijze de controle op beleid, uitvoering en de besteding van de financiële middelen die worden verkregen in het kader van de drie decentralisaties (werk, langdurige zorg en jeugdzorg) zal plaatsvinden;
2.    op welke wijze de rekenkamercommissie van de gemeente Rijswijk daarbij naar zijn oordeel zou kunnen en/of moeten worden betrokken en welke financiële middelen in verband daarmee voor dat doel moeten worden vrijgemaakt om de rekenkamercommissie slagvaardig te kunnen laten optreden;
3.    op welke wijze de rekenkamercommissie naar zijn oordeel vorm moet worden gegeven om de haar toebedeelde taken op dit punt deugdelijk te kunnen uitvoeren.

Marloes Borsboom.

Wellicht is het wat ongebruikelijk, om het college te vragen een plan van aanpak te maken voor de controle op datzelfde college (een collega raadslid noemde het al: een kalkoen vragen het kerstmenu samen te stellen), maar het is desondanks zinvol om samen met het college een plan op te stellen om grip te houden op deze operaties. Dat lukt niet alleen door het als groot project te benoemen (wat op zichzelf een prima plan is); daar moet ook specifieke aandacht voor de controle voor gevraagd worden.

Afrondend kan gezegd worden dat GroenLinks de langetermijnvisie, die samen met haar inwoners is opgesteld, van het college heeft gemist. Verder heeft onze fractie aangegeven dat er wordt teveel gefocust wordt op het geld en dat het geld verkeerd besteed wordt.
Dit college is nog teveel van het oude stempel, van de oude politiek en van de oude dames die zich geen illusies meer maken.